** همکاری سیا و آژانس امنیت ملی با عربستان در یمن

رؤسای اطلاعاتی و فرماندهان نظامی عربستان سعودی وعده همکاری بیشتر سیا و آژانس امنیت ملی در چندین حوزه کلیدی، به ویژه یمن را دریافت کرده‌اند. اقدامی که کاملاً از رویکرد عدم تمایل دولت قبلی برای ورود به این مناقشه، متفاوت است.

احتمالاً این امر، مرهون تأسیس مرکز امنیت ملی عربستان سعودی (NSC) است. انتظار می‌رود نیروهای ویژه مقر فرماندهی عملیات ویژه آمریکا (USSOCOM) که تاکنون محدود به نقش پشتیبانی بودند، حضور خود در کنار سربازان سعودی و اماراتی که برای شکست انصار الله دچار مشکل شده‌اند را افزایش دهند.

** مثلث راهبردی فشار علیه جمهوری اسلامی ایران.

ایالات‌متحده آمریکا با هدف کنترل رفتارهای منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران طرح جدیدی را به منظور افزایش فشار بر این کشور در نظر گرفته است. سه ضلع اصلی مثلث راهبردی فشار علیه ایران شامل ۱. تنبیه ۲. اجبار و ۳ بازدارندگی خواهد بود. هر یک از اضلاع این مثلث راهبردی کار ویژه مشخصی را دنبال می‌کند که در ذیل بدان اشاره خواهد شد.

۱- تنبیه: با اعمال تحریم‌های غیرهسته‌ای علیه ایران، کنگره می‌تواند تهران را برای رفتارهایش تنبیه کند. قالب‌بندی تنبیهی فشارهای اقتصادی می‌تواند هنجارهایی که آمریکا معتقد است ایران آن‌ها را نقض کرده، بیش‌ازپیش کارآمد سازد.

۲- اجبار: تحریم‌های غیرهسته‌ای کنگره با افزایش تدریجی هزینه‌های تداوم همکاری در رفتارهای تحریم پذیر ایران می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای قطع همکاری‌ها فعلی و یا آتی با تهران مورداستفاده قرار گیرد.

۳- بازدارندگی: در نهایت اعمال تحریم‌های غیرهسته‌ای علیه ایران دارای یک کارکرد بازدارنده و پیش‌دستانه است. ایالات‌متحده می‌تواند رفتارهای مخرب تهران را با نشان دادن واقعی هزینه‌های آن مهار کند. این تحریم‌ها همچنان به سایر دشمنان آمریکا نشان می‌دهد که تداوم رفتارهای ناقض هنجارهای بین‌المللی با هزینه‌های جدی همراه خواهد بود.

** تلاش چین برای ایجاد توازن میان ایران و عربستان در طرح جاده ابریشم جدید

 دیدار ملک سلمان با رئیس‌جمهور چین فراتر از انعقاد قراردادهای ۶۵ میلیارد دلاری در حوزه‌های نفتی، پالایشی و بازرگانی بوده و عمدتاً بر توسعه همکاری راهبردی بین ریاض و پکن، نقش‌آفرینی مؤثر عربستان در ساختار امنیتی آسیا– خاورمیانه و ارتقای جایگاه ریاض در جاده ابریشم دریایی تأکید داشت.

از نگاه دولتمردان عربستان و چین، دو کشور در طرح جاده ابریشم دریایی– کریدور دریایی بین اروپا و چین– اشتراک منافع دارند که قرار است بندرها چین را از مسیر اقیانوس هند- دریای سرخ- کانال سوئز به بندر پیرائوس یونان در دریای مدیترانه متصل نماید.

از سوی دیگر، در طرح جاده ابریشم دریایی، جمهوری اسلامی ایران بزرگ‌ترین تهدید برای عربستان به شمار می‌رود. لذا چین در تلاش است تا با حفظ توازن در روابط بین ایران و عربستان به اهداف موردنظر خویش نائل گردد تا جایی که انعقاد توافق ۱۰ ساله با تهران برای افزایش سطح تجارت فی‌مابین تا ۶۰۰ میلیارد دلار از این منظر قابل توجیه است؛ اما از طرفی گسترش حوزه نفوذ ایران در جنگ یمن تا خلیج عدن و دریای سرخ تا حدودی باعث نگرانی دولت چین برای تضمین امنیت دریایی جاده ابریشم شده است؛ بنابراین دولتمردان پکن تصمیم گرفتند تا اولین پایگاه دریایی برون‌مرزی را با همکاری عربستان در جیبوتی احداث نمایند که ازلحاظ راهبردی در خلیج عدن و دریای سرخ بسیار حائز اهمیت است.

در این میان، عقد توافق‌نامه احداث کارخانه پهپادسازی در عربستان نشانه دیگری از تمایل پکن و عربستان برای توسعه همکاری راهبردی با هدف کنترل اقدامات ایران در کریدور خلیج عدن و دریای سرخ و نیز ایجاد تغییرات اساسی در ترتیبات امنیتی آسیا– خاورمیانه است.

** کمپین شناسایی جاسوسان خارجی در چین

کمپینی که در آن از مردم خواسته شده بود در ازای دریافت پاداش جاسوسان خارجی را معرفی کنند مطابق میل همه مقامات امنیتی کشور چین نبوده است. برخی مقامات وزارت امنیت داخلی چین یا گوانبو (Guoanbu) از کمپین ضداطلاعاتی که دفتر پکن وزارت امنیت در اوایل آوریل آغاز و به صورت گسترده‌ای تبلیغ کرده، اظهار نارضایتی می‌کنند. وزارت در ازای اطلاعاتی که منجر به دستگیری یک جاسوس خارجی در چین شود ۷۲ هزار دلار (۵۰۰ هزار یوان) پرداخت می‌کند.

همین منابع می‌گویند، کارشناسان رده بالای بخش ضداطلاعات (zhengbaoshi) در وزارت نگران هستند که در خیل انبوه ادعاهای نادرست یا بی‌اساس غرق شوند به گونه‌ای که شبکه‌های جاسوسان واقعی پنهان باقی بمانند. در چند ماه گذشته، شکار جاسوسان در پکن در بالاترین سطح خود بوده است. گوانبو و دیگر سرویس‌های اطلاعاتی چین عمدتاً تایوانی‌ها، ژاپنی‌ها و شبکه‌های سرویس‌های اطلاعاتی غربی را هدف قرار داده‌اند. مقامات ضداطلاعات ترجیح می‌دهند هدف‌گیری جاسوسان خارجی دقیق‌تر و حرفه‌ای‌تر باشد.

پاداش در ازای اطلاعات درباره جاسوس‌ها تازه‌ترین ابتکار در چین برای اخذ گزارش‌های مردمی است. دو سال پیش، وزارت یک خط تلفن ایجاد کرد که شهروندان چینی می‌توانستند از طریق آن هرگونه فعالیت مشکوک که ممکن بود شامل جمع‌آوری اطلاعات باشد را گزارش دهند.

** اطلاعات سایبری چین در جستجوی ابزارهای اسرائیلی

در هفته‌های اخیر و با انتشار اطلاعات ابزارهای آژانس امنیت ملی و سیا توسط ویکی‌لیکس، چندین شرکت اطلاعات سایبری اسرائیلی شاهد دیدارهایی از جانب مقامات چینی بوده‌اند. چین به صورت فعالانه‌ای در صدد دست یافتن به این نوع ابزارها است که توسط سرویس‌های اطلاعاتی پیشرفته اسرائیلی ساخته می‌شوند تا با استفاده از آن‌ها کمبودهای خود را جبران کند. بااین‌حال، وزارت دفاع رژیم صهیونیستی که برای صادرات چنین اقلامی مجوز ارائه می‌کند، درباره فروش آن‌ها به پکن نگران است. این وزارت تاکنون از صادرات آخرین فنّاوری اسرائیل به چین امتناع ورزیده است. شرکت‌های اسرائیلی نگاه دیگری به این مسئله داشته و می‌گویند که اگر اسرائیل چین را تأمین نکند، احتمالاً کشورهای دیگری این کار را انجام خواهند داد.

** سیاست‌های هسته‌ای جدید آمریکا در دوره ترامپ

سند جدید سیاست‌های هسته‌ای ایالات‌متحده در دوره ترامپ منتشر شد. این گزارش که حاوی بازنگری‌های جدی در سیاست‌های هسته‌ای دوره اوباما است، با هدف ارتقای توان هسته‌ای آمریکا منتشر شده است. در این گزارش آمده است که جهان بدون سلاح هسته‌ای یک ایده خطرناک است و آمریکا هم اکنون به لحاظ توان هسته‌ای از کشورهایی همچون روسیه و کره شمالی ضعیف‌تر است. بدین منظور سند جدید سیاست‌های هسته‌ای آمریکا راهبرد محافظت و دفاع را برای تأمین امنیت و منافع این کشور پیشنهاد کرده است. این راهبرد دارای گام‌های عملیاتی متعددی است که از آن جمله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

۱. به رسمیت شناختن روسیه به‌عنوان یک دشمن بالقوه

۲. ارائه تضمین‌های مجدد برای گسترش بازدارندگی و گسیل توان هسته‌ای

۳. تببین ضرورت نوسازی تمامی ارکان توان هسته‌ای اعم از توانمندی‌های دوربرد، تسلیحات تاکتیکی و...

۴. تقویت آمادگی آزمایش هسته‌ای، خروج از معاهده منع موشک‌های هسته‌ای میان برد و...

** نقش قطر و مصر در ناکام ماندن پروژه جدید بن سلمان

پس از سفر ترامپ به ریاض تلاش عربستان برای انجام یک اقدام عملی برای کاهش نفوذ ایران در منطقه افزایش یافته است که البته نشانه‌هایی از ناکامی طرح‌های بن سلمان در داخل و خارج عربستان مشاهده می‌شود.

پس از سفر پادشاه اردن به جده، فرمانده ستاد مشترک اردن اعلام کرد که نیروهای این کشور هرگز وارد خاک سوریه نخواهند شد و روسیه نیز پاسخ مثبتی برای همراهی علیه ایران به بن سلمان نداده است.

عدم موفقیت بن سلمان در باز کردن پرونده‌ای جدید در عرصه سیاست خارجی عربستان که منجر به نمایان شدن شکست پروژه‌های داخلی و خارجی وی یعنی جنگ یمن و چشم‌انداز تحول ۲۰۳۰ خواهد شد می‌تواند به تضعیف موقعیت وی در برابر رقیبش بن نایف منجر شده و عربستان را بیش‌ازپیش در آستانه یک بحران فراگیر داخلی قرار دهد.

نقش قطر و مصر در ناکام ماندن پروژه جدید بن سلمان بسیار تعیین‌کننده است.

** فشار مستقیم به ایران جایگزین واسطه‌ها می‌شود

بررسی اظهارت ترامپ در عربستان نشان می‌دهد رئیس‌جمهوری جدید آمریکا سیاست فشار مستقیم بر جمهوری اسلامی ایران با محوریت تحریم‌های اقتصادی در دستور کار قرار خواهد داد. دعوت از تمامی کشورها برای همکاری در راستای انزوا و تغییر نظام سیاسی در ایران که از سوی ترامپ در ریاض مطرح شد، نشان می‌دهد که ترامپ تصمیم گرفته تا توافق هسته‌ای را ذیل و تابعی از راهبرد بزرگ‌تر ضد ایرانی خود در خاورمیانه قرار دهد.

از سوی دیگر ازآنجاکه به نظر نمی‌رسد این تحریم‌ها به تغییر آمال راهبردی و تاکتیک‌های ایران بیانجامد، ترامپ احتمالاً مترصد به استفاده از گزینه نظامی علیه این کشور خواهد شد.

** درخواست سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه از ماکرون

سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه امیدوار هستند که امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری جدید، بازنگری دستورالعمل ۲۰۰۲/۵۸/CE اتحادیه اروپا درباره حفاظت از داده‌های مخابراتی و حریم خصوصی که با عنوان «دستورالعمل حریم خصوصی الکترونیکی» نیز خوانده می‌شود را در دستور کارش قرار دهد.

دیوان دادگستری اروپا در ماه دسامبر گذشته حکمی درباره این دستورالعمل صادر کرد که دسترسی سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه به سوابق تماس تلفنی، یکی از منابع کلیدی اطلاعات را مختل می‌سازد، درحالی‌که این سرویس‌ها بر اساس قوانین فرانسه می‌توانند به این سوابق دسترسی داشته باشند. شرکت‌های فرانسوی سوابق تماس‌های تلفنی را برای چند سال نگه می‌دارند و بدین ترتیب یک منبع داده که به آسانی از آن می‌توان اطلاعات کسب کرد در اختیار سرویس‌های فرانسوی قرار می‌دهند.

بااین‌حال، دیوان دادگستری اروپا در ماه دسامبر در حکم پرونده تله ۲ سرویج‌ای‌بی (Tele۲Servige AB) و پست-اُچ‌تله‌استیرلسن (Post-Och Telestyrelsen) اعلام کرد که سوابق تلفنی باید «برای مدتی بسیار کوتاه» ذخیره شوند؛ بنابراین، شرکت‌های مخابراتی و سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه از ماه دسامبر بر خلاف قوانین اروپایی عمل کرده‌اند.

لابی گسترده‌ای در پاریس در جریان است تا دولت جدید وادار شود با ارائه استدلال حفظ منافع ملی از بروکسل بخواهد که دستورالعمل سال ۲۰۰۲ مورد بازنگری قرار گرفته و حکمی که توسط دیوان دادگستری اروپا ارائه شده دور زده شود.

** نفوذ آسان‌تر سرویس‌های اطلاعاتی به سازمان داعش

نیکلاس راسموسن (Nicholas Rasmussen)، رئیس مرکز ملی ضدتروریسم آمریکا (NCTC)، در یک سخنرانی در دانشگاه نیویورک گفت داعش آسیب‌پذیری‌های بسیاری دارد که برخی اوقات خود را، به ویژه در فرآیند عضوگیری، نشان می‌دهند. به گفته راسموسن «نحوه رصد و بررسی‌هایی که داعش به‌عنوان یک سازمان تروریستی انجام می‌دهد بسیار ضعیف‌تر از آنچیزی است که القاعده به کار می‌بست.» اکنون نفوذ به این سازمان توسط سرویس‌های اطلاعاتی، به دلیل عضوگیری «بسیار دموکراتیک‌تر» داعش خیلی راحت شده است.

راسموسن همچنین بیان داشت که داعش در جنگ سایبری بروز و سریع نیست. به گفته وی، ردپایی که داعش در فضای آنلاین برجای می‌گذارد، برای سازمان‌های جاسوسی «درب‌هایی را باز می‌کند» تا به فضای سایبری این گروه نفوذ کنند. راسموسن اگرچه اذعان کرد که در حوزه رمزنگاری «هنوز راه بسیاری باقی مانده است» اما تأکید نمود که ارتباطات بین مرکز ملی ضدتروریسم و شرکت‌هایی که در حوزه پیام‌نگاری رمزدار فعال هستند بهبود زیادی یافته است.

مرکز ملی ضدتروریسم که وابسته به دفتر مدیر اطلاعات ملی (ODNI) است کارشناسان ضدتروریسم سیا، اف‌بی‌آی و سازمان‌های پنتاگون را تحت هدایت آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA) گرد هم می‌آورد.

** کماندوهای پاکستانی عازم یمن می‌شوند

بر اساس اطلاعات منابع ما، انتظار می‌رود گروهی از کماندوهای پاکستانی در جنوب عربستان سعودی مستقر شوند. این گروه به طور رسمی برای حفاظت از مرزها در کنار گارد ملی عربستان سعودی (SANG) وارد عمل خواهند شد. بااین‌حال، آن‌ها همچنین از عملیات ائتلاف عربی در یمن پشتیبانی خواهند کرد.

از زمان آغاز حملات در یمن، پاکستان تمام تلاش خود را کرده که از جنگ دور مانده و از مشارکت در ائتلاف نظامی اسلامی برای جنگ با تروریسم نیز خودداری ورزیده است.

ریاض تلاش بسیاری کرد تا اسلام‌آباد به ائتلاف اسلامی ملحق شود. محمد بن سلمان، قائم مقام ولیعهد عربستان، منصب ریاست ستاد مشترک ائتلاف را به راحیل شریف، فرمانده ستاد مشترک ارتش پاکستان، پیشنهاد کرد، منصبی که وی نهایتاً در ژانویه پذیرفت.